Inspirujące historie PBU 8. Kraina Słonych Źródeł

Projekty finansowane przez Program Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027 rozpoczęły realizację,
a my z niecierpliwością oczekujemy ich pierwszych efektów.

Nie zapominamy jednak o wypracowanych rezultatach projektów z poprzedniej edycji Programu 2014-2020. Chętnie dzielimy się ich osiągnięciami i mamy nadzieję, że historie osób, które za nimi stoją lub z nich korzystają, będą inspiracją dla przyszłych inicjatyw na całym obszarze Programu.

Zapraszamy do lektury!

Dawno, dawno temu, straszny smok terroryzował równiny wokół Borysławia. Dręczył miejscową ludność, pożerał tych nieszczęśników, którzy zwrócili na niego uwagę, i niszczył ich domy. Nikt nie mógł pokonać smoka, dopóki nie przybył dzielny rycerz, zdecydowany przywrócić sprawiedliwość. Szukając rady u starożytnych mędrców, rycerz dowiedział się, że chociaż nie można zabić bestii, można ją uśpić specjalną miksturą. Rycerz zebrał niezbędne zioła i skutecznie uśpił smoka. Smok nigdy się nie obudził. Z czasem jego ciało pokryło się ziemią, a na nim urosły lasy. Z biegiem lat zamienił się w góry, które znamy jako Karpaty. Z upływem czasu w smoku rosło poczucie winy za wyrządzone krzywdy. Kiedy spał, z jego oczu płynęły słone łzy, które stały się słonymi źródłami i rzekami w regionie. Jego krew zamieniła się w czarną, cuchnącą substancję. Rycerz również nie znalazł szczęścia. Po powrocie zastał swój zniszczony dom. W swoim żalu i rozpaczy zamienił się w kamienną górę, znaną obecnie jako Tomyna („Góra Tomy”), położoną w Borysławiu, w obwodzie lwowskim. Do dziś miejscowa ludność korzysta z solnych źródeł i złóż ropy naftowej w tym rejonie.

Legenda ta została przedstawiona w quizie zatytułowanym „Sekrety borysławskiej soli”, zorganizowanym w ramach projektu SaltyHistory. Uczestnicy mieli do wykonania różne zadania związane z historią produkcji soli w Borysławiu. Za każde ukończone zadanie drużyna otrzymywała kawałek układanki, a aby ukończyć konkurs musieli złożyć ją całą. Wydarzenie było znaczące, wzięło w nim udział ponad 150 dzieci ze szkół w Borysławiu i pobliskich wsiach, co sprawiło, że rywalizacja była bardzo zacięta! Była to również świetna zabawa, nikt nie wyszedł bez nagrody.

Takie działania są niezwykle cenne dla wspólczesnych dzieci, które całkowicie muszą zangażować się w coś interaktywnego i emocjonalnie stymulującego, aby zanurzyć się w wirtualnym świecie… Zdajemy sobie sprawę, że dzieci powinny wiedzieć więcej o historii swojej małej ojczyzny, ale jeśli po prostu dodamy kolejną lekcję do programu nauczania lub zabierzemy je do muzeum, będzie to dla nich nudne… Podczas wyprawy nauczyły się tak wielu nowych rzeczy, eksplorując i rozwiązując zadania, że nie spodziewałam się, że w autobusie do domu zapytają „Kiedy następna wyprawa?”

– Lydia, nauczycielka historii z Borysławia, dzieli się swoimi przemyśleniami na temat wydarzenia.

Ale czy historia o smoku jest prawdziwa?

Albertyna Buchynska, koordynatorka projektu i zawodowa geolog, odpowiada na to pytanie:

Jest jeden niezwykły aspekt tej historii, który czyni ją ważną – przeszłość definiuje teraźniejszość, a to, co jest pod spodem, czasami definiuje to, co jest na górze.

Rzeczywiście, od epoki brązu złoża soli wpływały na osadnictwo na tym obszarze, przyczyniając się do powstania miast i szlaków handlowych, które w przeciwnym razie nie istniałyby. Na przykład Tyrawa Solna w Polsce i Borysław (wraz z Drohobyczem i Stebnikiem) stały się znane z solnych źródeł, handlując solą z innymi krajami w średniowieczu. W XIX i XX wieku ropa naftowa, zwana krwią smoka, zyskała większe znaczenie dla Borysławia. Lecznicze „słone” wody doprowadziły do rozwoju uzdrowisk, takich jak Truskawiec i Schodnica w XIX wieku. Drohobycz nadal jest ściśle związany z solą. Ale co z nowszą historią?

Chociaż produkcja soli nie była wówczas na dużą skalę, nadal była kluczowa. Ogólnie rzecz biorąc, złoża mineralne określiły miejski charakter tych obszarów, tworząc gęstą aglomerację miejską w Drohobyczu, Borysławiu, Stebniku i Truskawcu.

Projekt SaltyHistory miał na celu podkreślenie tej historii. Słone źródło w Tyrawie Solnej jest uznawane za obiekt dziedzictwa kulturowego, a źródła w Borysławiu również są warte odwiedzenia. W ramach projektu utworzono punkt informacji turystycznej w pobliżu źródła solnego w Tustanovychi, dzielnicy Borysławia. Dzięki projektowi źródło jest teraz ogrodzone i wzbogacone o udogodnienia, takie jak parking dla rowerów i altana. Stojak informacyjny zawiera szczegóły dotyczące historii produkcji soli w tym regionie.

Po obu stronach granicy jest wiele innych niezwykłych miejsc do odwiedzenia i wiele historii do odkrycia. Możesz o tym przeczytać więcej w książce „Historia solą przyprawiona”, wydanej w ramach projektu oraz obejrzeć film: