przejdź do treści
przejdź do wyszukiwarki
przejdź do mapy strony
przejdź do menu
przejdź do stopki
Historie z projektów 4. Gdy liczy się każda sekunda pod wodą…

Historie z projektów 4. Gdy liczy się każda sekunda pod wodą…

31.10.2025

Zapraszamy na kolejny odcinek naszego cyklu „Historie z projektów” – serii, w której przedstawiamy osoby stojące za realizacją projektów lub korzystające z ich efektów.

Każda z tych historii to opowieść o ludziach, miejscach i działaniach, które – dzięki wsparciu Programu Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027 wnoszą trwałe zmiany w życie mieszkańców pogranicza i poprawiają ofertę dla odwiedzających region turystów. Wierzymy, że te opowieści staną się inspiracją do kolejnych wspólnych inicjatyw.

Poznajcie kolejną inspirującą historię!

Połączyła ich woda, a właściwie  bliskość jezior, podobne wyzwania i potrzeby – strażacy z OSP Augustów-Lipowiec i Państwowej Służby Ratunkowej Ukrainy z oddziału w Łucku wspólnie uczestniczą w projekcie HydroGuard realizowanym w priorytecie ŚRODOWISKO, którego budżet opiewa na prawie 2 mln euro.

Poznaliśmy się z kolegami z Ukrainy, gdy wybuchła u nich wojna. Ruszyliśmy z pomocą – wspomina początki znajomości Zbysław Kurczyński, prezes OSP Augustów-Lipowiec. Wielokrotnie się spotykaliśmy i okazało się, że łączy nas wiele, w tym jeziora. Postanowiliśmy zdobyć fundusze zarówno na sprzęt, jak i na specjalistyczne szkolenia przydatne w rejonach takich jak nasze.

Partnerzy projektu po obu stronach granicy, mają w swojej bezpośredniej bliskości jeziora: ratownicy z Ukrainy – tzw. Jeziora Szackie, wśród których największe to jezioro Świtaź o powierzchni ponad 26 km², drugie co do wielkości na Ukrainie, z kolei strażacy z Augustowa w sąsiedztwie mają aż 9 jezior. Spośród nich największe to jezioro Sajno o powierzchni ponad 500 ha.  

Potrzebne są umiejętności

To nie jest pierwszy projekt, który realizujemy razem z OSP, ale pierwszy międzynarodowy – mówi Marta Wojtkiewicz-Dzienis, koordynatorka projektu i kierownik Wydziału Strategii i Funduszy Zewnętrznych Urzędu Miejskiego w Augustowie.

Projekt HydroGuard zakłada, oprócz zakupu specjalistycznego sprzętu ratowniczo-gaśniczego, także bezpośrednie spotkania partnerów projektu takie jak konferencje, pikniki rodzinne i przede wszystkim specjalistyczne szkolenia.

I nam, i naszym partnerom z Ukrainy zależało na tym, by zdobyć umiejętności nurkowe, bardzo pomocne w ratownictwie na terenach, gdzie jest dużo akwenów – wyjaśnia Zbysław Kurczyński. – W naszym OSP mamy już ratowników wodnych, chcieliśmy poszerzyć nasze kompetencje o większą liczbę nurków – mówi i sam też zamierza wziąć udział w szkoleniu. – Mam podstawowe uprawnienia tzw. P1, do 20 metrów. Chciałbym zdobyć kolejne, takie jak: PPP1 – Pierwsza Pomoc w Nurkowaniu, PNO – Płetwonurek Nocny, PNA – Płetwonurek Nawigator oraz PSS – Płetwonurek w Skafandrze Suchym.

Pod wodą wszystko jest inne

Szkolenia nurkowe dla przedstawicieli obu partnerów odbywają się nad jeziorem Białym oraz w najgłębszym akwenie w Polsce – jeziorze Hańcza. Pierwsze kroki adepci nurkowania stawiają jednak w Augustowie.

Uczestnicy kursu nauczą się podstaw obsługi sprzętu, poruszania się i komunikowania pod wodą, zachowań bezpiecznych dla innych i dla siebie.

Pod wodą wszystko jest inne. Przeszukanie jednego metra na powierzchni trwa chwilę, ale pod nią zajmuje dużo więcej czasu – tłumaczy instruktor Michał Batorski – Samo włożenie 30-kilogramowego sprzętu już trwa, a potem dostosowanie się do zupełnie innej rzeczywistości, z różną widocznością – tego wszystkiego trzeba się nauczyć.

Dziś jest ciężko, wczoraj było lżej – wzdycha jeden z augustowskich strażaków po kilku minutach spędzonych na dnie jeziora.

Kryzys przyjdzie dopiero jutro. Trzeci dzień jest najgorszy – wyjaśnia instruktor. To nie jest łatwe zadanie dla organizmu, są duże przeciążenia, które najmocniej odczuwa się właśnie trzeciego dnia kursu.

Po co strażakom szkolenie nurkowe?
Instruktor Batorski nie ma wątpliwości.

Moim zdaniem w takim rejonie, z tyloma jeziorami, umiejętności nurkowe są konieczne – twierdzi z przekonaniem. – OSP jest wielkim wsparciem dla służb krajowego systemu ratownictwa. Skoro pomaga na lądzie, na wodzie, może też pomóc i pod wodą.

Niestety, mamy już takie doświadczenia – potwierdza prezes Kurczyński. – Czy to wywrócenie się tratwy, czy łódki. Oby takich zdarzeń było jak najmniej, ale dobrze być wtedy przygotowanym do poszukiwań pod wodą.

By szybko dotrzeć do poszkodowanych

W projekcie HydroGuard partnerzy z obu krajów, oprócz szkoleń czy konferencji mają też zaplanowany zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego. Ratownicy z Ukrainy otrzymają m.in. w pełni wyposażone stacje nurkowe, wóz strażacki, skutery wodne, zestawy hydroakustycznych stacji łączności oraz podwodne stacje oświetleniowe. OSP? Augustów zaplanowany w projekcie sprzęt już kupił, to m.in. wóz gaśniczy, łódź ratunkowa i specjalistyczne skafandry. Jednym z ciekawszych zakupów jest quad Polaris UTV – pierwszy w Polsce egzemplarz o takim wyposażeniu. Ma napęd 4×4, wyciągarkę, powerbank, pług do odśnieżania i zdolność brodzenia w wodzie do 45 cm. Trzyosobowa załoga może przewozić drony, latarki i stacje ładowania, co ułatwia poszukiwania osób zaginionych.

Pojazd sprawdza się przy pożarach, wodowaniu łodzi, zabezpieczeniu maratonów czy zawodów MTB w naszych lasach, w trudno dostępnym terenie. Praktycznie w każdych warunkach i na każdym terenie możemy szybko dotrzeć do poszkodowanych, a dzięki połączeniu z Internetem, przesłać obraz z miejsca zdarzenia do dowództwa – mówi Mateusz Wasilewski, naczelnik OSP Augustów-Lipowiec.

Co istotne, pojazd może zostać jednym z pierwszych w Polsce uprzywilejowanych UTV – wcześniej takie maszyny rejestrowano jako ciągniki rolnicze.

Co jeszcze w planach?

Chcemy nadal rozwijać swoje kompetencje – zapewnia prezes Kurczyński. – W przyszłym roku pojedziemy na Ukrainę na trzydniowe szkolenie z działań ratowniczych na wodzie i gaszenia pożarów w naturalnych ekosystemach. Następnie będziemy się szkolić w poszukiwaniach osób zaginionych z użyciem psów tropiących. I zdradzę, że bardzo poważnie rozważamy obecność takiego czworonożnego druha w naszej drużynie w niedalekiej przyszłości.

Zapraszamy do zapoznania się z projektem na stronie oraz z innymi projektami w celu szczegółowym 1.1 wspierającymi przystosowanie się do zmian klimatu i zapobiegania ryzykom związanym z klęskami żywiołowymi.