Podpisano ostatni projekt środowiskowy zatytułowany „Ochrona bioróżnorodności na obszarach transgranicznych Ukrainy i Polski przed populacjami inwazyjnego barszczu (Heracleum)” (akronim: ZeroHeracleum). Jest on opracowywany wspólnie przez Lwowską Izbę Rolniczą, Lwowski Narodowy Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii im. Stefana Gżyckiego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie i Lubelską Izbę Rolniczą. Projekt stawia sobie ambitny cel powstrzymania rozprzestrzeniania się jednego z najgroźniejszych inwazyjnych gatunków roślin w Europie – barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi).
Barszcz to nie tylko botaniczna uciążliwość – to poważne zagrożenie zarówno dla środowiska, jak i zdrowia publicznego. Pierwotnie sprowadzony z Kaukazu do Rosji w latach czterdziestych XX wieku jako wysokowydajna roślina pastewna dla zwierząt, był szeroko uprawiany w całej Europie Wschodniej, w tym na Ukrainie i w Polsce. Niestety to, co kiedyś było postrzegane jako cenne dobro rolne, szybko przekształciło się w niekontrolowanego i toksycznego najeźdźcę. W Polsce barszcz został wprowadzony w latach 50. i był aktywnie uprawiany do lat 80. ubiegłego wieku. Od tego czasu szybko się rozprzestrzenił. Na Ukrainie jego obecność również wzrasta, szczególnie wzdłuż dolin rzecznych i na zdegradowanych obszarach wiejskich.
Barszcz Sosnowskiego wytwarza ogromne ilości nasion – do 20 000 na roślinę – które są łatwo rozprzestrzeniane przez wiatr, wodę, a nawet działalność człowieka. Roślina rozwija się na obszarach, takich jak pobocza dróg, opuszczone pola i brzegi rzek. Ze względu na szybkie rozprzestrzenianie się i szkodliwy wpływ, jest obecnie uznawana przez Unię Europejską za jeden z 14 najbardziej inwazyjnych gatunków stanowiących zagrożenie.
Jego zagrożenia wykraczają poza ekologię. Sok rośliny zawiera toksyczne substancje chemiczne zwane furanokumarynami, które reagują ze światłem słonecznym i mogą powodować poważne oparzenia skóry i długotrwałe blizny. Jej ogromne rozmiary, agresywny wzrost i odporność sprawiają, że jest niezwykle trudna do wyeliminowania, gdy już się pojawi.
Projekt ZeroHeracleum obejmuje kompleksowe podejście, tj. wczesne wykrywanie, mapowanie zaatakowanych obszarów, opracowanie interaktywnej aplikacji mobilnej GIS oraz fizyczne usuwanie barszczu. W jego zakresie są również badania naukowe nad danymi genetycznymi i biochemicznymi rośliny, jej zależnością od warunków środowiskowych wzrostu oraz identyfikację roślin antagonistycznych, które hamują wzrost barszczu. Środki te mają na celu znalezienie skutecznych metod lokalizowania i zwalczania tej rośliny, monitorowania jego rozprzestrzeniania się i przywracania naturalnej różnorodności biologicznej na oczyszczonych obszarach.
Projekt ten jest odpowiedzią na zagrożenie, które nie zna granic. Jednocześnie powinien również pokazać, że tylko wspólne rozwiązania transgraniczne, oparte na podejściu naukowym i zaangażowaniu społeczności, mogą powstrzymać i zapobiec szkodom.
Całkowita wartość projektu wynosi 1 676 036,47EUR, w tym dofinansowanie z Programu w wysokości 1 508 432,82 EUR. Czas realizacji projektu wynosi 24 miesiące.
Więcej informacji o projekcie można znaleźć tutaj