Poznaj regiony Programu PL-UA – obwód tarnopolski

Poznaj regiony Programu PL-UA – obwód tarnopolski

20.10.2025

Czy znacie już wszystkie regiony objęte Programem Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027? Jeśli nie, zapraszamy do naszej serii krótkich artykułów – dziś zabieramy Was do wyjątkowego obwodu tarnopolskiego!

Tarnopolszczyzna przywołuje w myślach sielski spokój, malownicze krajobrazy z zabytkowymi zamkami i posiadłościami. Jednak obwód tarnopolski to także szybko rozwijający się region, kolebka kreatywnych pomysłów i odkryć, ojczyzna wybitnych ludzi – odważnych innowatorów w swoich dziedzinach – Juliusza Słowackiego, Iwana Puluja, Iwana Trusza, Jakowa Gnizdowskiego, Solomii Kruszelnickiej i wielu innych.

Położony na Wyżynie Podolskiej obwód tarnopolski ograniczony jest rzekami Dniestr (na południu) i Zbrucz (na wschodzie). Jego terytorium obejmuje trzy regiony etnograficzne – Galicję, Wołyń i Podole Zachodnie.

Ta ziemia ma czym zaskoczyć: najdłuższa na świecie krasowa Jaskinia Optymistyczna, Góry Krzemenieckie, a także jedno z „Siedmiu cudów natury Ukrainy” – kanion Dniestru. Pod względem liczby zamków, aż 34, obwód tarnopolski zajmuje pierwsze miejsce w Ukrainie. Region ten znany jest również ze swoich zabytkowych sanktuariów i miejsc pielgrzymek w Poczajowie i Zarwanicy. Znajduje się tu wiele interesujących miejsc dla miłośników starożytnej historii, dla przykładu Jaskinia Werteba – Muzeum Kultury Trypolskiej, czy, w pobliskim Husiatynie, słynny posąg Światowida ze Zbrucza, który stanowi ważny zabytek kultury Słowian.

Najbardziej rozpoznawalnym elementem niematerialnej kultury regionu jest haft borszczowski, który od dawnych czasów zachował złożony system symboli i technik. Inne rzemiosła, z których słynie Tarnopolszczyzna, to garncarstwo, kowalstwo, wyroby z koralików, zdobienie pisanek, wyplatanie z materiałów roślinnych, tkactwo. Każdy, kto odwiedzi ten gościnny region, będzie mile zaskoczony bogatą i różnorodną kuchnią. Krzemenieckie pierogi z kaszą gryczaną zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa Ukrainy.

Gospodarka regionu opiera się na rolnictwie, przemyśle spożywczym i lekkim, rośnie rola sektora IT i logistyki. Obwód tarnopolski jest jednym z liderów transformacji cyfrowej w Ukrainie, stale rośnie tu odsetek przedsiębiorstw wprowadzających innowacje.

Region ten wciąż skrywa wiele nieodkrytych atrakcji turystycznych, dlatego każda odbyta tu podróż pozostawia niezapomniane wrażenie. Współpraca z regionem i realizacja wspólnych projektów w różnych dziedzinach otwierają znaczne perspektywy na przyszłość.


PROJEKTY

Z każdym kolejnym rokiem obwód tarnopolski wchodzi coraz śmielszym krokiem w świat projektów realizowanych przy wsparciu funduszy Unii Europejskiej. W perspektywie 2014–2020 w obwodzie tarnopolskim zrealizowano 3 projekty dofinansowane na łączną kwotę 32 000 euro. W ramach projektu ВЕС w Krzemieńcu powstało centrum rehabilitacji i kształcenia osób niepełnosprawnych. Projekt EACH miał na celu zbliżenie kulturowe krajów sąsiedzkich poprzez współpracę bibliotek w Suwałkach i Tarnopolu. A efektem projektu MuzA było nagranie, również w formie płyty CD, tradycyjnych pieśni polskich i ukraińskich w nowoczesnej interpretacji zaprezentowanych również podczas cyklu koncertów zorganizowanych na pograniczu.

PROJEKTY PBU 

* budżet i dofinansowanie dotyczą wyłącznie partnerów z obwodu tarnopolskiego

Obecnie, w Programie PL-UA na lata 2021-2027 w regionie zrealizowanych zostanie 11 projektów w priorytetach ŚRODOWISKO, ZDROWIE oraz DOSTĘPNOŚĆ, które łącznie otrzymają 11 mln euro dofinansowania z UE. Tarnopolska Agencja Rozwoju Regionalnego natomiast będzie operatorem Funduszu Małych Projektów (FMP) w priorytecie ŚRODOWISKO, którego całkowity budżet na realizację małych projektów w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętych wyniesie ponad 4 mln euro.

PROJEKTY PL-UA 

Wszystkie projekty odpowiadają na ważne wyzwania i potrzeby mieszkańców. Dwa projekty z obszaru zdrowia pomogą stworzyć nowe usługi medyczne i podnieść jakość już istniejących. W ramach projektu CareLikeHome w Tarnopolskim Regionalnym Klinicznym Centrum Onkologicznym powstanie oddział paliatywny, a zmodernizowany zostanie oddział radiologiczny. Projekt GoldenEye umożliwi wyposażenie szpitala obwodowego w nowoczesny sprzęt okulistyczny, który pozwoli na skuteczne diagnozowanie i leczenie chorób oczu.

Trzy projekty Państwowej Służby ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy – UP2FireSafety, C-bFireProtection i SafetySolutions – zwiększą bezpieczeństwo mieszkańców. Dzięki nim region otrzyma cztery specjalistyczne pojazdy: dla grup operacyjnych, do działań chemiczno-radiologicznych i gaszenia pożarów, a ratownicy wezmą udział w specjalistycznych, wspólnych z partnerami polskimi szkoleniach i warsztatach doskonalenia umiejętności. Partnerzy projektów opracują także transgraniczne strategie zarządzania ryzykiem. Ponadto, w ramach projektu UP2FireSafety powstaniewspólny system Monitorowania i Eliminacji Pożarów Lasów dla Karpat (oparty na GIS).

Aby zapewnić mieszkańcom regionu czystsze środowisko i lepszą jakość wody pitnej, zmodernizowane zostaną systemy zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w Tarnopolu (projekt WATER), Zaleszczykach (PACT) i Trembowli (WaterProtect). Projekt CleanUP obejmie rekultywacje Stawu Tarnopolskiego, który jest wizytówką miasta, z wykorzystaniem biotechnologii, natomiast EcoParks koncentruje się na ochronie bioróżnorodności. W ramach projektu zrewitalizowany zostanie historyczny park pałacu w Wiśniowcu. Działania obejmą odnowienie elementów małej architektury, renowację alejek, rekonstrukcję murów oporowych parku, budowę nowej sieci wodno-kanalizacyjnej, a także szereg wydarzeń z udziałem młodzieży.

W regionie zostanie również zrealizowany duży projekt infrastrukturalny w priorytecie DOSTĘPNOŚĆ, obejmujący remont mostu w Trembowli na drodze krajowej M-19. Na to działanie przeznaczona zostanie kwota ponad 3 mln euro.

Wszystkie te projekty są cenne dla obwodu tarnopolskiego, ponieważ wpisują się w jego długoterminowe cele rozwoju, przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności, zapewniają stabilność społeczną i równowagę ekologiczną.


W celu jeszcze lepszego poznania tego wyjątkowego obwodu, zapraszamy na rozmowę z Pavlem Zhurbą, Zastępcą Przewodniczącego Tarnopolskiej Obwodowej Administracji Państwowej.

Jak ocenia Pan udział obwodu tarnopolskiego w Programie PL-UA, w szczególności w perspektywie 2021–2027?

Udział obwodu tarnopolskiego w obecnej perspektywie Programu można ocenić jako niezwykle udany i obiecujący. O ile w poprzednim okresie obwód zrealizował zaledwie trzy projekty, to dziś mamy już dwanaście projektów o łącznej wartości ponad 17 mln euro. Świadczy to nie tylko o znaczącym wzroście skali współpracy, ale także o wzmocnieniu zaufania do regionu jako wiarygodnego i przewidywalnego partnera w programach międzynarodowych. Ważne jest również poszerzanie partnerstw z polskimi instytucjami, co przejawia się we wzroście liczby wspólnych inicjatyw. Współpraca w ramach projektów wzmacnia więzi transgraniczne, przyczynia się do kształtowania wspólnej przestrzeni społeczno-gospodarczej i zapewnia stabilne mechanizmy interakcji na poziomie regionalnym. Ponadto zwiększony udział obwodu tarnopolskiego w Programie potwierdza jego potencjał instytucjonalny, umiejętność efektywnego zarządzania środkami grantowymi oraz zapewnienia przejrzystości i efektywności realizacji projektów.

W jaki sposób realizowane obecnie projekty przyczyniają się do rozwoju potencjału regionu i w jaki sposób wpisują się w strategiczne kierunki rozwoju?

Inicjatywy realizowane obecnie przy wsparciu Programu mają na celu poprawę jakości usług medycznych, wzmocnienie systemu bezpieczeństwa oraz poprawę stanu środowiska. Kierunki te wpisują się w Strategię Rozwoju Obwodu Tarnopolskiego na lata 2021–2027 i stanowią podstawę jego długoterminowego wzrostu. W sektorze ochrony zdrowia projekty zapewniają modernizację infrastruktury i sprzętu medycznego, podnosząc jakość i dostępność usług; w sektorze bezpieczeństwa wzmacniają gotowość Państwowej Służby Ratowniczej do reagowania na sytuacje kryzysowe, co jest szczególnie istotne w warunkach zagrożeń militarnych i naturalnych; inicjatywy ekologiczne przyczyniają się do poprawy stanu środowiska i integracji regionu we wspólnej europejskiej przestrzeni ekologicznej. Wszystkie te obszary są ze sobą powiązane i tworzą całościowy model wzrostu, który wzmacnia konkurencyjność regionu, poprawia jakość życia mieszkańców i umacnia pozycję obwodu tarnopolskiego na arenie międzynarodowej.

W jakich obszarach, Pana zdaniem, współpraca polsko-ukraińska jest szczególnie ważna i ma największe perspektywy? Czy można już teraz ocenić, gdzie partnerom z obu krajów najłatwiej będzie znaleźć płaszczyznę porozumienia dla wspólnych projektów?

Obecnie największy potencjał współpracy polsko-ukraińskiej w przypadku obwodu tarnopolskiego obserwuje się w obszarach edukacji i nauki, w tym wymiany akademickiej, ochrony dziedzictwa kulturowego i rozwoju turystyki, ochrony zdrowia oraz wdrażania inicjatyw na rzecz poprawy jakości usług medycznych, zielonej energii, ekologii i gospodarki odpadami stałymi. Rozwój samorządu terytorialnego to kolejny ważny obszar współpracy. Polska z powodzeniem przeszła drogę decentralizacji, dlatego dla społeczności obwodu tarnopolskiego ważna jest wymiana i dzielenie się doświadczeniami polskich partnerów w tym obszarze, zwłaszcza w kontekście statusu Ukrainy jako kandydata do członkostwa w UE.


Zapraszamy do śledzenia strony internetowej Programu, na której będziemy publikować kolejne odcinki cyklu „Poznaj regiony Programu PL-UA”.

Poprzednie artykuły można znaleźć pod linkami:

Poznaj regiony Programu PL-UA – obwód zakarpacki

Poznaj regiony Programu PL-UA – województwo podlaskie

Poznaj regiony Programu PL-UA – obwód iwanofrankiwski

Poznaj regiony Programu PL-UA – województwo mazowieckie