30 czerwca 2022 r., po prawie trzech latach przygotowań, przesłaliśmy do Komisji Europejskiej Program Interreg NEXT Polska-Ukraina.

Na początku przygotowywaliśmy Program w trójstronnej formule jako kontynuację dotychczasowej współpracy transgranicznej między Polską, Ukrainą i Białorusią. Pierwsze spotkanie Komitetu Programującego, odpowiedzialnego za opracowanie dokumentu, odbyło się w październiku 2019 r. Już wówczas członkowie Komitetu, czyli przedstawiciele władz krajowych i regionalnych trzech państw, a także partnerzy społeczni, wstępnie zdecydowali o priorytetach nowego Programu. Decyzję podjęli na podstawie analizy społeczno-gospodarczej planowanego obszaru wsparcia. Równolegle, regiony uczestniczące w Programie rozpoczęły prace nad koncepcjami pozakonkursowych dużych projektów infrastrukturalnych.

Niestety, przygotowania zostały zakłócone przez przebieg wyborów prezydenckich na Białorusi w 2020 r., następnie działania białoruskich władz na granicy z Polską, a wreszcie ich wsparcie dla rosyjskiej agresji na Ukrainę. Te wydarzenia spowodowały, że Komisja Europejska w lutym br. podjęła decyzję o zawieszeniu współpracy z Białorusią w ramach inicjatywy Interreg.

Wojna nie spowodowała zatrzymania prac nad Programem. W ciągu czterech miesięcy Polska i Ukraina uzgodniły i zatwierdziły treść programu w formule dwustronnej, polsko-ukraińskiej.

Przekazaliśmy dokument programowy do szeroko zakrojonych konsultacji publicznych. W lipcu 2021 r. konsultowaliśmy jego strategiczną część. Efektem była zmiana w zakresie tematycznym Programu. Następnie, w maju br. przekazaliśmy cały dokument do społecznych konsultacji w obu państwach. Uwzględniliśmy uwagi i opinie z konsultacji w końcowej wersji dokumentu.

Podobnie szeroko konsultowaliśmy raport ze Strategicznej oceny oddziaływania Programu na środowisko. Uwzględniliśmy w nim przesłane sugestie. Końcowa ocena wyraźnie wskazuje, że realizacja Programu nie stanowi zagrożenia dla środowiska. Jeśli przebiegnie zgodnie z założeniami, znacznie przyczyni się do jego ochrony.

W drugiej połowie czerwca, po przyjęciu dokumentu programowego przez Komitet Programujący, został on zatwierdzony przez rządy obu państw. Dzięki temu mogliśmy złożyć Program do Komisji Europejskiej w określonym przez nią terminie.

Serdecznie dziękujemy wszystkim Stronom zaangażowanym w przygotowania Programu. Szczególne podziękowania kierujemy do przedstawicieli władz Ukrainy, którzy pomimo niezwykle trudnych okoliczności, bez przerwy uczestniczyli w tworzeniu struktury polsko-ukraińskiej współpracy transgranicznej na lata 2021-2027.

Mamy również nadzieję, że w nieodległej przyszłości, będzie możliwy powrót do mającej prawie 20 lat tradycji współpracy transgranicznej w formacie trójstronnym – polsko-białorusko-ukraińskim.

Dokument Programu wkrótce zostanie opublikowany na stronie Programu.

• Polska: podregiony białostocki, łomżyński, suwalski, ostrołęcki, siedlecki, bialski, lubelski, puławski, chełmsko-zamojski, przemyski, rzeszowski, tarnobrzeski i krośnieński
• Ukraina: obwody wołyński, lwowski, zakarpacki, rówieński, tarnopolski i iwanofrankiwski
  
  

Program koncentruje się wokół 5 priorytetów:

1. Środowisko
2. Zdrowie
3. Turystyka
4. Współpraca
5. Granice
   
   

Alokacja środków unijnych przeznaczonych na realizację Programu wynosi 187 415 990 EUR.

Projekty muszą być realizowane w polsko-ukraińskim partnerstwie i mieć charakter transgraniczny. Podobnie jak w obecnej edycji Programu są planowane trzy rodzaje projektów:

• duże projekty infrastrukturalne,
• projekty regularne,
• mikroprojekty
  
  

Bezpośrednimi beneficjentami projektów mogą być np.:

• jednostki administracji państwowej, regionalnej i samorządowej, stowarzyszenia tych jednostek oraz instytucje im podległe,
• inne podmioty prawa publicznego (np. izby, organy administracji rządowej),
• jednostki ratownicze (w tym górskie służby ratownicze), jednostki ochrony przeciwpożarowej (w tym straż pożarna), policja i służby graniczne i celne,
• jednostki szkolnictwa wyższego i instytucje naukowe,
• szkoły i placówki oświatowe,
• administracje i zarządy obszarów ochrony przyrody, takie jak parki narodowe, parki przyrody, parki krajobrazowe, rezerwaty biosfery itp.,
• podmioty administrujące terenami leśnymi i leśnikami państwowymi wraz z ich jednostkami organizacyjnymi,
• podmioty publiczne świadczące usługi medyczne i usługi opieki długoterminowej,
• stowarzyszenia i organizacje aktywizujące gospodarkę, ośrodki technologiczne (np. izby gospodarcze lub handlowe, instytucje otoczenia biznesu),
• podmioty prowadzące działalność kulturalną lub edukacyjną,
• organizacje pozarządowe.