Czy dobrze znacie regiony objęte wsparciem Programu Interreg NEXT Polska – Ukraina 2027-2027? Jeśli nie, będzie doskonała okazja, by je poznać, a jeśli tak, na pewno dowiecie się ciekawostek, o których nie wiedzieliście. Rozpoczynamy nową serię artykułów o 10 regionach naszego Programu. Zapraszamy do lektury!
Jako pierwszy obszar wsparcia chcielibyśmy przybliżyć położone w sercu Polski województwo mazowieckie, które, choć w Programie uczestniczy tylko częściowo (wschodnie podregiony ostrołęcki i siedlecki), jako całość ma wiele „naj-….”. Jest największym pod względem powierzchni i liczby ludności województwem w Polsce. Ma największy port lotniczy i kilka lotnisk regionalnych, tu krzyżują się najważniejsze szlaki drogowe i kolejowe. Pod względem PKB oraz liczby mieszkańców przewyższa niejedno europejskie państwo i jest jednym z najszybciej rozwijających się regionów europejskich.
Blisko co piąty podmiot gospodarczy w Polsce ma swoją siedzibę właśnie w Mazowieckiem. W uczelniach wyższych regionu kształci się blisko 300 tysięcy studentów – najwięcej ze wszystkich województw. Stolicą regionu jest stolica Polski – Warszawa, najludniejsze polskie miasto liczące prawie 2 miliony mieszkańców. Najbardziej rozpoznawalnymi atrakcjami regionu są przede wszystkim obiekty zabytkowe: pałac w Wilanowie, Łazienki Królewskie oraz warszawska Starówka.
Krajobraz regionu jest przeważnie nizinny, podzielony dolinami dużych rzek, a wśród nich najdłuższą w Polsce – Wisłą. Mazowieckie ma też miejsca cenne przyrodniczo: Kampinoski Park Narodowy, 9 parków krajobrazowych, 189 rezerwatów przyrody i 62 obszary chronionego krajobrazu. Wśród takiej przyrody dobrze rozwinęło się rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze, w tym głównie sadownictwo, mleczarstwo i branża mięsna.
Jak widać, Mazowieckie to nie jest region jednorodny. Oprócz stolicy ma też obszary o znacznie niższym PKB. Objęte Programem PL-UA wschodnie krańce regionu leżą częściowo na Podlasiu, blisko zewnętrznej granicy Unii Europejskiej i podlegają tym samym zjawiskom, co cała tzw. „ściana wschodnia” Polski, a są nimi: odpływ młodzieży i ucieczka kapitału do wielkich miast, starzenie się społeczeństwa, mniejsza dostępność do usług, słaby przemysł, wykluczenie komunikacyjne i wiele innych wyzwań.
Liczba ludności: 5,5 mln osób (w tym podregiony ostrołęcki i siedlecki: 0,7 mln)
Województwo mazowieckie skutecznie sięga po środki z Programu. Tylko w perspektywie 2014-2020 instytucje z podregionu ostrołęcko-siedleckiego (wówczas był to jeden wspólny podregion) zrealizowały 11 projektów transgranicznych z łącznym dofinansowaniem z Programu w kwocie ok. 20 mln euro.
Region jest rozległy, dlatego ważną rolę odgrywa sprawny i bezpieczny transport. Dzięki 2 projektom z poprzedniego Programu: DW698 oraz FasterSafer łatwiej można poruszać się po okolicach Łosic oraz Bielan (powiat sokołowski). Z nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi zapoznacie się natomiast w dawnym dworcu kolejowym w Ostrołęce dzięki realizacji projektu ICTCompet.
Od początku Programu duże znaczenie miało w nim dbanie o szeroko pojęte bezpieczeństwo. W ramach tej dziedziny Program PBU 2014-2020 dofinansował 3 projekty z zakresu ochrony zdrowia, wspierając szpitale w Siedlcach (projekt RUOK), Ostrołęce (HCS) i Łosicach (BAMS) oraz projekt dotyczący straży pożarnej i służb ratowniczych (COORDINATION).
Po nowych, bezpieczniejszych drogach Mazowsza możemy ruszyć w podróż po atrakcjach województwa wspartych przez Program. Na początek warto odwiedzić kościół i klasztor w Węgrowie, które zostały gruntownie odnowione w projekcie TwinMonasteries. Także pobliskie świątynie w Mokobodach i Hołubi warte są obejrzenia, zwłaszcza po zakończeniu projektu CBCPilgrim. Następnie można udać się na północ, by poznać bogatą kulturę Kurpiowszczyzny, wzbogaconą za sprawą projektu PROFolk, zrealizowanego z partnerem ukraińskim przez centrum kultury w Myszyńcu.
Na koniec warto wspomnieć, że Uniwersytet Warszawski ma swój ważny udział w projekcie PIMReC. Dotyczy on adaptacji dawnego obserwatorium na górze Pop Iwan w Karpatach na potrzeby centrum szkoleniowego górskiego pogotowia ratunkowego.
Więcej informacji o wszystkich projektach dofinansowanych w ramach Programu PBU 2014-2020 znajduje się tutaj
W obecnej edycji Programu, czyli Interreg NEXT Polska – Ukraina 2021-2027, partnerzy z podregionów ostrołęckiego i siedleckiego województwa mazowieckiego uczestniczą w 4 projektach z zakresu zdrowia (podmioty z Ostrołęki, Łosic i dwa z Siedlec) oraz w 8 projektach środowiskowych (m.in. z Garwolina, Siedlec, Łosic).
W ubiegłym roku w Siedlcach odbyło się uroczyste podpisanie umowy o dofinansowanie projektu InsideImaging. Konrad Wojnarowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, podpisując umowę w imieniu Instytucji Zarządzającej, podkreślił:
Staramy się, żeby Program był bliski zwykłych codziennych spraw naszych sąsiadów, pacjentów, mieszkańców, dlatego jego realizację zaczęliśmy od przygotowania projektów z zakresu opieki zdrowotnej, której jakość i dostępność powinny stale się poprawiać zarówno w Polsce, jak i Ukrainie.
W wyniku realizacji tego wspólnego przedsięwzięcia szpitale po obu stronach granicy przeprowadzą niezbędne prace modernizacyjne i adaptacyjne oraz wymienią przestarzały sprzęt. Z kolei projekt TransCare wprowadzi innowację ułatwiającą życie osobom starszym oraz inwalidom wojennym. W Siedlcach rozbudowane zostaną placówki oferujące długoterminową opiekę, w tym opiekę paliatywną, stacjonarną i domową.
W ramach dużego projektu EMERGENCY w Mazowieckim Szpitalu Specjalistycznym w Ostrołęce zmodernizowana zostanie część infrastruktury, w tym ta kluczowa dla sprawnej obsługi pacjentów w pilnych przypadkach, powstanie tam bowiem nowe lądowisko dla helikopterów.
Województwo mazowieckie aktywnie uczestniczy również w projektach realizowanych w priorytecie ŚRODOWISKO Programu. I tak na przykład Garwolin jest partnerem wiodącym projektu Interreg4water wspierającego rozwój infrastruktury kanalizacyjnej i poprawę zrównoważonej gospodarki wodnej dla ochrony środowiska i jakości życia mieszkańców obszaru przygranicznego. Z kolei projekt SAFETY Gminy Siedlce ma poprawić bezpieczeństwo środowiska i ludności zamieszkującej obszar przygraniczny poprzez zwiększenie możliwości i szybkości działania służb podczas akcji ratowniczych. W projekcie zakupiony zostanie sprzęt ratowniczy i 3 wozy strażackie, partnerzy zorganizują także wspólne szkolenia. Dzięki realizacji projektu IFSynergy w Siedlcach poprawi się zarządzanie systemami zaopatrzenia w wodę, ich monitorowanie oraz zwiększenie wydajności. Zmodernizowana zostanie stacja uzdatniania wody, rozbudowana sieć wodociągowa, zakupione będą specjalistyczne samochody dla służb technicznych.
Ponadto województwo mazowieckie reprezentowane będzie w przygotowywanym wspólnie z Tarnopolem strategicznym projekcie drogowym w priorytecie DOSTĘPNOŚĆ. Po polskiej stronie granicy projekt będzie dotyczył przebudowy drogi wojewódzkiej nr 627, o łącznej długości ok. 5,2 km. Kilka pytań o udziale województwa mazowieckiego w Programie zadaliśmy p. Janinie Ewie Orzełowskiej, członkini Zarządu Województwa Mazowieckiego i przedstawicielce województwa w Komitecie Monitorującym Programu Interreg NEXT Polska – Ukraina.
Mazowieckie jest kojarzone jako region położony centralnie, dlaczego więc tak aktywnie sięga po środki z transgranicznego programu?
„Bardzo często, gdy mówimy o Mazowszu, myślimy o Warszawie. Jednak woj. mazowieckie jest bardzo zróżnicowane i obejmuje także podregiony wschodnie – ostrołęcki i siedlecki, które są położone blisko wschodniej granicy. Borykają się one z podobnymi trudnościami, jak inne wschodnie regiony Polski i właśnie dlatego z powodzeniem korzystają z Programu od samego początku. Warto zwrócić uwagę na wyjątkowy charakter programu transgranicznego, który pozwala polskim regionom i miastom budować wspólnie z sąsiadami zza wschodniej granicy. To coś więcej niż partnerstwo. W trudnej sytuacji politycznej, w jakiej znajduje się Ukraina, Program daje nie tylko tak potrzebne wsparcie finansowe, ale też dowód naszej solidarności z partnerami z Ukrainy, pozwala na wymianę doświadczeń i szukanie wspólnych rozwiązań. Forma i idea tego programu są w tych trudnych czasach bardzo potrzebne.
Wdrażanie programów w ramach nowej perspektywy UE idzie pełną parą. Na co mogą liczyć beneficjenci w podregionach siedleckim i ostrołęckim?
W październiku ubiegłego roku podpisaliśmy aż 5 umów grantowych. Tym samym liczba projektów z udziałem partnerów województwa mazowieckiego wzrosła do 10. Całkowite dofinansowanie to aż 19,5 mln euro. Beneficjenci z naszego regionu korzystają z funduszy w ramach dwóch priorytetów – ŚRODOWISKO i ZDROWIE. Będą to tak ważne dla lokalnych społeczności inwestycje jak budowa kanalizacji sanitarnej na terenie miasta Garwolin i gminy Siedlce, a także modernizacja stacji uzdatniania wody i budowa nowej sieci wodociągowej w Siedlcach. Na wsparcie finansowe mogą liczyć też ochotnicze straże pożarne. Znalazły się także środki na założenie 9 nowych mini parków w Siedlcach. Wszystkie te projekty otrzymają w sumie blisko 38 mln zł dofinansowania. Oczywiście, zgodnie z ideą Programu, podobne inwestycje zostaną zrealizowane po stronie ukraińskiej. To pokazuje solidarnościowy charakter tego niezwykłego Programu.
Wspominała Pani także o drugim priorytecie – ZDROWIE. Kto może z niego skorzystać?
Z tego priorytetu z powodzeniem korzystają nasze szpitale wojewódzkie w Siedlcach i Ostrołęce. Wspólnie z ukraińskimi partnerami prowadzą projekty, dzięki którym poprawia się jakość leczenia. Przykładem może być prowadzony przez Mazowiecki Szpital Wojewódzki w Siedlcach razem z Lwowskim Regionalnym Centrum Diagnostyki Klinicznej projekt zwiększający dostęp pacjentów do diagnostyki obrazowej. Ale nie tylko szpitale wojewódzkie otrzymują wsparcie z Programu. Z powodzeniem po pieniądze sięgają też szpitale powiatowe. W sumie zrealizowanych zostanie 11 projektów, których liderami są gminy, szpitale lub inne jednostki z naszego regionu. To w sumie ponad 21 mln euro wsparcia.
Zachęcamy do odwiedzania atrakcji jakie oferuje województwo mazowieckie oraz korzystania z rezultatów wszystkich projektów Programu. I zapraszamy do regularnego śledzenia naszej strony internetowej, na której regularnie publikować będziemy kolejne odcinki cyklu „Poznaj regiony Programu PL-UA”.
Czy ta strona była przydatna?
