Cele tematyczne Programu

Program przyczynia się do wszystkich wymienionych w Dokumencie Programowym dla wsparcia UE na rzecz Współpracy Transgranicznej EIS (2014-2020) Celów Strategicznych oraz do zidentyfikowanych potrzeb regionalnych poprzez finansowanie realizacji niekomercyjnych projektów odnoszących się do następujących czterech Celów Tematycznych (CT) i związanych z nimi priorytetów: 

1. Promocja kultury lokalnej i zachowanie dziedzictwa historycznego (DZIEDZICTWO)

Priorytet 1.1 Promocja kultury lokalnej i historii

Priorytet 1.2 Promocja i zachowanie dziedzictwa naturalnego 

2. Poprawa dostępności regionów, rozwoju trwałego i odpornego na klimat transportu oraz sieci i systemów komunikacyjnych (DOSTĘPNOŚĆ)

Priorytet 2.1 Poprawa i rozwój usług transportowych i infrastruktury

Priorytet 2.2 Rozwój infrastruktury technologii informacyjno-komunikacyjnych 

3. Wspólne wyzwania w obszarze bezpieczeństwa i ochrony (BEZPIECZEŃSTWO)

Priorytet 3.1 Wsparcie dla rozwoju ochrony zdrowia i usług socjalnych

Priorytet 3.2 Podejmowanie wspólnych wyzwań związanych z bezpieczeństwem 

4. Promocja zarządzania granicami oraz bezpieczeństwem na granicach, zarządzanie mobilnością i migracjami (GRANICE)

Priorytet 4.1 Wsparcie dla efektywności i bezpieczeństwa granic

Priorytet 4.2 Poprawa operacji zarządzania granicami, procedur celnych i wizowych

 

  Cel tematyczny DZIEDZICTWO

Promocja kultury lokalnej i zachowanie dziedzictwa historycznego

CT ma na celu ochronę i propagowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego regionów transgranicznych, wzmacnianie powiązań kulturowych i współpracy, poprawę wizerunku i atrakcyjności regionu oraz zwiększanie potencjału społeczności lokalnych. Istnienie dobrze utrzymanych obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego jest ściśle związane z rozwojem turystyki transgranicznej. Dlatego turystyka została zdefiniowana jako sektor o najwyższym potencjale aby stać się jednym z głównych sektorów generujących przychody i rosnącym źródłem zatrudnienia i inwestycji, w szczególności na obszarach wiejskich. W celu lepszego wykorzystania dziedzictwa regionalnego i zwiększenia liczby turystów zarówno przyjeżdżających, jak i lokalnych, wymagana jest poprawa stanu rozlicznych miejsc o potencjale kulturalnym i naturalnym oraz dalszy rozwój infrastruktury turystycznej. Wsparcie w ramach dwóch Priorytetów CT będzie zatem skupiać się zarówno na rozwoju transgranicznych potencjałów kulturowych, historycznych i przyrodniczych, jak i na rozwoju turystyki transgranicznej. Priorytety będą koncentrować się na poprawie stanu fizycznego "obiektów" kultury i dziedzictwa naturalnego, a także na działaniach "miękkich". Rozwój twardej infrastruktury powinien być wspierany poprzez wzmocnienie kontaktów i sieci między zainteresowanymi stronami w sektorach kultury i turystyki. Ponadto atrakcyjność turystyki i wzrost w sektorze są silnie uzależnione od różnorodności i jakości usług turystycznych, wizerunku regionu i właściwego rozpowszechnienia sezonowej działalności turystycznej. W związku z powyższym działania mające na celu promocję i dywersyfikację produktów turystycznych będą również objęte tym CT.

Działania w CT dotyczą także finansowania projektów z małym budżetem (PMB). Minimalna jednorazowa wartość dofinansowania na rzecz takiego projektu nie może być mniejsza niż 20 000 euro i nie może być wyższa niż 60 000 euro. Więcej szczegółów na temat realizacji małych projektów znajduje się w punkcie 5.3.2 WPO.

Realizacja projektów w ramach CT przyczyni się do osiągnięcia Celu Strategicznego A współpracy transgranicznej EIS "Promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego w regionach po obu stronach wspólnej granicy".

Priorytet 1. Promocja kultury lokalnej i historii

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy i wydarzenia dotyczące promocji, rozwoju i zachowania kultury lokalnej i historii;
• Wspólne projekty mające na celu wsparcie, promocję i zachowanie tradycyjnego rzemiosła, rękodzieła i umiejętności;
• Wspólne projekty promujące walory turystyczne;
• Wspólne projekty dotyczące przygotowania i realizacji inwestycji w infrastrukturę turystyczną i usługi zwiększające użytkowanie dziedzictwa kulturowego w turystyce (np. trasy rowerowe,  ścieżki edukacyjne, itp.), włączając uzupełniającą infrastrukturę turystyczną, służącą korzystaniu z dziedzictwa kulturowego (np. stojaki na rowery, oznakowanie, infrastruktura dla osób ze specjalnymi potrzebami, itp.);
• Wspólne tworzenie produktów turystycznych, z poszanowaniem konieczności ochrony dziedzictwa kulturowego;
• Stymulowanie współpracy międzyinstytucjonalnej w zakresie dziedzictwa historycznego
  i kulturowego (wymiana dobrych praktyk, wspólne szkolenia i inne działania powiązane);
• Konserwacja, zachowanie i adaptacja lub rozwijanie dziedzictwa kulturowego do celów turystycznych oraz społecznych, kulturalnych, edukacyjnych i innych celów społeczności lokalnych;
• Wspólne inicjatywy mające na celu poprawę obiektów funkcjonujących w sferze kultury;
• Wspólne szkolenia i wymiany personelu mające na celu poprawę umiejętności w zakresie zarządzania dziedzictwem kulturowym, rozwoju wspólnych produktów i usług turystycznych, marketingu zasobów dziedzictwa z obszaru Programu i innych umiejętności powiązanych.

Priorytet 2. Promocja i zachowanie dziedzictwa naturalnego

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy i wydarzenia dotyczące promocji i zachowania dziedzictwa naturalnego;
• Wspólne tworzenie produktów turystycznych odnoszących się do ochrony dziedzictwa naturalnego;
• Wspólny rozwój umiejętności i współpracy pomiędzy władzami lokalnymi i regionalnymi
  w zakresie zarządzania zasobami naturalnymi;
• Wspólny rozwój strategii transgranicznych służących zachowaniu i wykorzystywaniu miejsc
  i obszarów dziedzictwa naturalnego oraz krajobrazu;
• Stymulowanie współpracy pomiędzy instytucjami w dziedzinie ochrony dziedzictwa naturalnego (wymiana dobrych praktyk, wspólne szkolenia);
• Wspólne inwestycje w infrastrukturę środowiskową, w szczególności zarządzanie ściekami
  i wodą, w celu zachowania dziedzictwa naturalnego;
• Konserwacja, zachowanie i adaptacja lub rozwój dziedzictwa do celów turystycznych oraz społecznych, kulturalnych, edukacyjnych i innych celów społeczności lokalnych;
• Wspólne szkolenia i wymiany personelu mające na celu poprawę umiejętności w zakresie zarządzania dziedzictwem naturalnym, rozwoju wspólnych produktów i usług turystycznych, marketingu zasobów dziedzictwa z obszaru Programu i innych umiejętności powiązanych;
• Budowa, przebudowa lub modernizacja infrastruktury służąca zwiększeniu wykorzystania dziedzictwa naturalnego na rzecz turystyki (np. trasy rowerowe, szlaki terenowe, itp.), włączając uzupełniającą infrastrukturę turystyczną w celu ułatwienia korzystania z dziedzictwa naturalnego (np. stojaki rowerowe, oznakowanie, infrastruktura dla osób ze specjalnymi potrzebami, itp.).

W ramach CT planowana jest również realizacja Dużego Projektu Infrastrukturalnego (DPI) związanego z modernizacją historycznych obiektów architektury (lista wszystkich DPI, które będą finansowane w Programie znajduje się tu).

 

 Cel tematyczny DOSTĘPNOŚĆ

Poprawa dostępności regionów, rozwoju trwałego i odpornego na klimat transportu oraz sieci i systemów komunikacyjnych

Obszar Programu charakteryzuje słabe skomunikowanie oraz niewystarczająca ilość sieci i systemów komunikacyjnych, co utrudnia kontakty transgraniczne i zakłóca ruch tranzytowy, a w konsekwencji obniża atrakcyjność regionu dla inwestorów. Pewne wsparcie w celu złagodzenia tych braków zostało udzielone już w poprzednim Programie EISP Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013, jednak potrzeby w tym zakresie nadal pozostają znaczące. Dlatego CT przewiduje finansowanie działań związanych z poprawą dostępności transportowej, rozwojem transportu przyjaznego dla środowiska, budową i modernizacją sieci łączności i systemów oraz poprawą infrastruktury informacyjnej i komunikacyjnej na obszarze objętym Programem.

Realizacja CT będzie uzupełnieniem działań przewidzianych w ramach CT DZIEDZICTWO poprzez poprawę dostępności komunikacyjnej i informacyjnej w sektorze turystycznym i dostęp do obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Działania zaplanowane w ramach CT będą komplementarne również do tych realizowanych w ramach CT BEZPIECZEŃSTWO w zakresie dostępu do usług ochrony/bezpieczeństwa oraz usług zdrowotnych (np. skrócenie czasu reakcji służb bezpieczeństwa/ochrony/usług zdrowotnych).

Szczególna uwaga powinna dotyczyć rozwoju dróg lokalnych oferujących istotne efekty transgraniczne i oddziaływanie. Równie ważna jest integracja różnych form transportu i przewoźników, aby przewozy pasażerskie i tranzyt towarów przez obszar Programu były szybsze i bardziej zorientowane na klienta. Wszystkie inicjatywy i wysiłki poprawiające dostępność transportową powinny być oparte na rozwiązaniach przyjaznych dla środowiska.

Wiele terenów na obszarze Programu jest stosunkowo oddalonych i peryferyjnie zlokalizowanych, co utrudnia pełne wykorzystanie jego potencjału. Działania prowadzone w ramach CT mają usprawnić łączność i przepływ informacji między regionami, jednocześnie przyczyniając się do wzrostu gospodarczego i zwiększenia spójności społeczno-gospodarczej obszaru Programu. Wsparcie w ramach CT przyczyni się do Celu Strategicznego C współpracy transgranicznej EIS "Promocja lepszych warunków i zasad zapewniających mobilność osób, towarów i kapitału".

Priorytet 1. Poprawa i rozwój usług transportowych i infrastruktury

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inwestycje w poprawę jakości i dostępności infrastruktury społecznej
  i gospodarczej, z koncentracją na transporcie, systemach logistycznych i bezpieczeństwie transportu;
• Wspólny rozwój systemów transportu multimodalnego;
• Wspólny rozwój i poprawa jakości istniejących połączeń komunikacyjnych;
• Wspólne przygotowanie studiów wykonalności systemów transportowych;
• Wspólne inicjatywy promocji zrównoważonego transportu pasażerskiego i ładunków;
• Wspólne projekty mające na celu poprawę mobilności osób i dóbr;
• Wspólne działania wspierające zrównoważony rozwój miast i regionów;
• Rozwój i poprawa przyjaznych dla środowiska niskoemisyjnych systemów transportu (włączając zmniejszanie poziomu hałasu).

Priorytet 2. Rozwój infrastruktury technologii informacyjno-komunikacyjnych

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy rozwoju i poprawy jakości istniejącej infrastruktury ICT;
• Wspólne projekty przygotowania studiów wykonalności związanych z tworzeniem sieci szerokopasmowych;
• Wspólne tworzenie sieci szerokopasmowych;
• Wspólne inicjatywy dotyczące rozwoju zasobów cyfrowych i udostępniania danych;
• Wspólne inicjatywy dotyczące zapewnienia inter-operacyjności infrastruktury ICT.

W ramach CT planowana jest również realizacja DPI związanych z budownictwem/modernizacją infrastruktury transportowej mającej znaczenie transgraniczne (lista wszystkich DPI, które będą finansowane znajduje się tu).

 

  Cel tematyczny BEZPIECZEŃSTWO

Wspólne wyzwania w obszarze bezpieczeństwa i ochrony

Peryferyjne obszary przygraniczne, w wielu aspektach, charakteryzują się niską jakością życia mieszkańców, począwszy od trudnych warunków materialnych i gorszego dostępu do rynku pracy, poprzez niewystarczającą dostępność infrastruktury socjalnej, aż do ograniczonego dostępu do systemu ochrony zdrowia.

Realizacja CT służy poprawie jakości życia mieszkańców obszaru Programu poprzez ułatwianie dostępu do systemu ochrony zdrowia, przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się chorób ponad granicami, a także rozwój usług społecznych i rynku pracy wraz z ograniczaniem bezrobocia. Wsparcie w ramach CT przyczyni się do strategicznego celu B współpracy transgranicznej EIS "Rozwiązywanie wspólnych wyzwań dotyczących środowiska, zdrowia publicznego, bezpieczeństwa i ochrony ".

Priorytet 1: Wsparcie dla rozwoju ochrony zdrowia i usług socjalnych

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy mające na celu zwiększenie dostępu do opieki zdrowotnej;
• Wspólne działania mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się przez granice chorób ludzi, zwierząt i roślin;
• Wspólne inicjatywy w celu wsparcia rozwoju zdrowia publicznego;
• Wspólne inicjatywy wspierające rozwój usług socjalnych;
• Wspólne projekty skierowane na stymulowanie współpracy między instytucjami w zakresie walki z bezrobociem.

Priorytet 2: Podejmowanie wspólnych wyzwań związanych z bezpieczeństwem

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy na rzecz poprawy bezpieczeństwa użytkowników sieci transportowej;
• Wspólne inicjatywy w zakresie działań przygotowawczych w przypadku katastrof ekologicznych, klęsk żywiołowych i sytuacji awaryjnych;
• Wspólne inicjatywy w zakresie zapobiegania katastrofom naturalnym i spowodowanym czynnikami ludzkimi;
• Wspólne projekty w dziedzinie zapobiegania i zwalczania poważnej i zorganizowanej przestępczości;
• Wspólne działania w zakresie egzekwowania prawa, współpracy policyjnej i celnej (wymiana informacji wywiadowczych);
• Podnoszenie kwalifikacji pracowników odpowiedzialnych za działania ratownicze oraz rozwijanie umiejętności wspólnego efektywnego reagowania na występujące zagrożenia;
• Rozwój wspólnych systemów zapobiegania, monitorowania, reagowania na sytuacje zagrożenia oraz działań łagodzących skutki wystąpienia sytuacji kryzysowych.

W ramach CT planowana jest również realizacja DPI (lista wszystkich DPI, które będą finansowane w Programie znajduje się tu).

 

 Cel tematyczny GRANICE

Promocja zarządzania granicami oraz bezpieczeństwem na granicach, zarządzanie mobilnością i migracjami

Realizacja tego celu powinna służyć polepszeniu efektywności infrastruktury i procedur granicznych, jak również poprawie bezpieczeństwa granic. Zwiększona przepustowość na przejściach granicznych a także poprawa stanu ich bezpieczeństwa jest warunkiem do osiągnięcia pozostałych celów Programu.

Usunięcie przeszkód administracyjnych, instytucjonalnych i infrastrukturalnych w przepływie towarów, usług i osób przez granice jest warunkiem pełnego wykorzystania i poszerzenia potencjału społeczno-gospodarczego obszaru Programu. W ramach CT będą wspierane działania dążące do przejrzystości i efektywności procedur celnych i odprawy granicznej. Celem tych działań jest przyspieszenie procedur a ich spodziewanym efektem – szybsze i bezpieczniejsze przekraczanie przejść granicznych.

Działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem nielegalnej migracji i przemytu, walką z przestępczością zorganizowaną, a także przeciwdziałanie i eliminacja nielegalnego handlu rzadkimi i zagrożonymi gatunkami będą finansowane w ramach CT. Ponadto działania poświęcone lokalnemu ruchowi granicznemu, a także służbom granicznym będą wspierane w tym celu. Wsparcie w CT przyczyni się do Celu Strategicznego C współpracy transgranicznej EIS "Promocja lepszych warunków i zasad zapewniających mobilność osób, towarów i kapitału".

Priorytet 1: Wsparcie dla efektywności i bezpieczeństwa granic

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy służące adaptacji i rozbudowie istniejących przejść granicznych dla ruchu pieszego i rowerowego;
• Wspólne inicjatywy w zakresie poprawy infrastruktury przejść granicznych;
• Wspólne tworzenie spójnego systemu znaków i identyfikacji wizualnej przejść granicznych;
• Wspólne projekty dotyczące wyposażenia istniejących przejść granicznych umożliwiających usprawnienie ich funkcjonowania;
• Wspólny rozwój i modernizacja infrastruktury wspierającej przejścia graniczne.

Priorytet 2: Poprawa operacji zarządzania granicami, procedur celnych i wizowych

Proponowane indykatywne przedsięwzięcia w ramach priorytetu:

• Wspólne inicjatywy w celu stworzenia możliwości przyspieszenia odprawy podróżnych, którzy rzadko przekraczają granicę;
• Wspólne inicjatywy dla ułatwienia procedur przekraczania granicy oraz szkolenia personelu służb granicznych i celnych;
• Wspólne inicjatywy w celu zwiększenia przejrzystości i skuteczności procedur celnych
  i odpraw;
• Wspólne inicjatywy w celu wsparcia zarządzania granicami w zakresie zapobiegania
  i zwalczania nielegalnej migracji i handlu oraz walki z przestępczością zorganizowaną.

 

W ramach CT10 planowana jest również realizacja DPI związanych z modernizacją infrastruktury przejść granicznych (lista wszystkich DPI, które będą finansowane w Programie znajduje się tu).